is tijdens de afgelopen verkiezingen ernstig tekortgeschoten. Zowel onderminister van Binnenlandse Zaken (BIZA), Maurits Hassankhan, als directeur Nasier Eskak, erkent dat er op meerdere stembureaus fouten zijn gemaakt en dat sommige voorzitters zelfs weigerden de PV’s op te hangen.

Onderminister Hassankhan geeft toe dat BIZA is geconfronteerd met een reeks misstanden rond het plakken van PV’s, die volgens de wet onmiddellijk na de stemtelling zichtbaar moeten worden gemaakt voor het publiek. "We hebben lijsten gezien met ernstige fouten. PV’s die op tijd moesten worden geplakt, zijn niet geplakt. Sommige kwamen wel op tijd door, andere helemaal niet. En dat terwijl deze stap fundamenteel is voor openbaarheid en om manipulatie tegen te gaan", aldus de onderminister van BIZA.

De verplichting om de PV zichtbaar op te hangen bij het stembureau is bedoeld om transparantie te garanderen: burgers, waarnemers en politieke partijen kunnen de resultaten dan zelf vastleggen, vergelijken en controleren. “Wie wil, mag het fotograferen of kopiëren. Die cijfers gaan dan via het hoofdstembureau naar het Centraal Hoofdstembureau. Maar als die stap wordt overgeslagen, ondermijnt men dat het hele proces”, aldus Hassankhan.

Daar blijft het niet bij. Uit het veld zijn signalen binnengekomen dat stembureauvoorzitters op meerdere locaties hebben geweigerd om de PV’s op te plakken, ondanks duidelijke instructies. “Dat is onaanvaardbaar”, stelt Hassankhan. “We moeten onderzoeken of hier sprake is van onwil of onbekwaamheid.”

De situatie leidde tot de vraag of het publiceren van foto’s van de PV’s via het verkiezingsdashboard – dat voor het eerst werd ingezet – een oplossing zou kunnen bieden. Maar directeur Nasier Eskak van BIZA reageert resoluut: “Ik ben het daar principieel mee oneens. Het is niet verstandig om PV’s direct online te publiceren, juist omdat ze vaak nog gecorrigeerd moeten worden.”

Volgens Eskak zijn er talloze gevallen waarin fouten in de PV’s pas later aan het licht kwamen. “Als je die documenten meteen als ‘de waarheid’ publiceert, dan presenteer je mogelijk foute cijfers als definitief. Dat kan het vertrouwen in het hele verkiezingsproces schaden”, zei hij. “We hebben nu 47 stembureaus in Paramaribo waar correcties worden doorgevoerd. Dat is geen detail, dat is substantieel.” Hassankhan sluit zich daar deels bij aan, maar benadrukt dat de “kinderziekten” rond het plakken en digitaliseren moeten worden opgelost. “Het systeem zelf is goed, maar het wordt op dit moment ondermijnd door menselijk falen.”

De fouten zijn van dien aard dat verkiezingsmedewerkers meerdere keren zijn opgeroepen om correcties aan te brengen. In sommige gevallen worden bussen ingehuurd om medewerkers op te halen die voor de zesde of zevende keer terug moeten komen. "Dat zijn extra kosten, ja, maar belangrijker is dat de betrouwbaarheid van het proces gewaarborgd blijft", aldus Hassankhan.