Met dit statement wil de Feydrasi Fu Afrikan Srananman (FFAS) 1 juli, Manspasi 2025, herdenken en onder de aandacht brengen van elke Afro-Surinamer in het bijzonder, en van alle Surinamers in het algemeen.
Hoewel de FFAS van mening is dat bewustwording binnen de doelgroep geen discussiepunt meer zou moeten zijn, en de Afro-identiteit inmiddels diep geworteld is in de samenleving, is er op nationaal ni-veau nog steeds speciale aandacht nodig. Daarom is het noodzakelijk in dit manifest de algemene con-touren te schetsen van wat wij onder beschaving verstaan, namelijk:
“Beschaving of civilisatie verwijst naar een stadium van menselijke ontwikkeling, zowel op individueel als maatschappelijk niveau, waarbij sprake is van een bepaalde graad van sociale organisatie en voortschrijdend cultureel besef.”
Als onderdeel van de Surinaamse samenleving is het belangrijk om telkens te benadrukken dat elke Afro-Surinamer voortkomt uit een lange geschiedenis van slavernij, die haar oorsprong heeft in Afrika. De overtocht naar het Westen staat bekend als de trans-Atlantische slavenhandel. Bij aankomst op het ver-re continent werd de ontmenselijking van Afrikaanse voorouders voortgezet.
Uit de orale geschiedenis blijkt dat de voorouders van de Afro-Surinamers zich wisten te verenigen en weerstand hebben geboden. Naast de bekende Boni-oorlogen, die op zichzelf al getuigen van diepge-wortelde beschaving, zijn er diverse andere verzetsdaden bekend die deel uitmaken van het collectieve geheugen. Hoewel de geschiedenis herschreven moet worden, zijn er gelukkig talloze pogingen onder-nomen om het bestaande kritisch te evalueren en opnieuw te documenteren. De FFAS neemt hierin het voortouw en publiceert regelmatig haar bevindingen, ingebed in nieuwe analyses.
Tot de meest in het oog springende publicaties behoren:
- Pardon en Heling (2015),
- Het Herinneringsmemorandum ter gelegenheid van het aflopen van het VN-decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst (2015–2024), gericht aan de regering van Suriname, waarin te-vens wordt gewezen op een nieuwe fase in de relatie met de voormalige kolonisator.
In deze periode hebben de nazaten van tot slaaf gemaakten in Suriname, Curaçao, Aruba en de Neder-landse Cariben excuses ontvangen van zowel de premier als de koning van het Koninkrijk der Nederlan-den.
Een recentere publicatie van de FFAS betreft de 1 juli Verklaring 2024, waarin de inspanningen op het gebied van bewustwording en voortgaande identiteitsontwikkeling uiteen worden gezet. Deze reiken over geheel Suriname: van noord, zuid, oost tot west.
Intussen heeft de Verenigde Naties opnieuw een decennium uitgeroepen voor mensen van Afrikaanse afkomst. De vorige periode heeft weliswaar positieve resultaten opgeleverd, maar deze bleken onvol-doende om de structurele achterstanden weg te werken. In Suriname zijn de gevolgen van honderden jaren katibo (slavernij) nog voelbaar. Doelgericht werken aan het wegwerken van deze achterstand is dus essentieel.
De parlementsverkiezingen van 25 mei 2025 hebben geleid tot een nieuwe regering, die de komende vijf jaren het land zal besturen. De FFAS zal met deze nieuwe bestuurders zaken moeten doen. Daarom wil de organisatie in dit manifest vastleggen wat er van hen wordt verwacht:
- Het tweede VN-decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst serieus nemen en zich inzetten voor het structureel wegwerken van achterstanden. Daarbij dienen de drie kernpijlers van het decennium centraal te staan:
1. Erkenning van de bijdrage van mensen van Afrikaanse afkomst aan samenlevingen wereldwijd, en bewustwording van de historische onrechtvaardigheden zoals slavernij en kolonialisme;
2. Bestrijding van raciale discriminatie en ongelijkheid binnen het rechtssysteem en bredere sociale structuren;
3. Verbetering van sociaaleconomische omstandigheden, waaronder toegang tot onderwijs, ge-zondheidszorg, werkgelegenheid en de optimalisering van politieke participatie.
Volgens het VN-decennium is dit alles samen te vatten in één thema voor de komende tien jaar: erken-ning, rechtvaardigheid en ontwikkeling. Voor de Afro-Surinaamse doelgroep geldt dit onomstotelijk. Dit manifest zal daarom blijvend tegen het licht gehouden worden en zo nodig worden herzien en ver-nieuwd.
De Feydrasi Fu Afrikan Srananman beschouwt deze inspanning als een eerbetoon en plicht jegens onze voorouders.
Paramaribo, juli 2025