PARAMARIBO- De Surinaamse economie heeft tussen 2019 en midden 2025 een extreem dynamische en ingrijpende ontwikkeling doorgemaakt,...
die het dagelijks leven van veel burgers direct heeft beïnvloed. Waar in 2019 de economie nog relatief stabiel was, met een groei van slechts 1,1 procent en een inflatie rond de 4,2 procent, veranderde dit beeld snel in de daaropvolgende jaren.
Eind 2019 beheerste de Centrale Bank van Suriname (CBvS) het monetaire beleid nauwgezet, met een brede geldhoeveelheid (M2) van ongeveer 9 miljard SRD. De officiële wisselkoers lag stabiel rond SRD 7,52 per Amerikaanse dollar, ondanks een schaarste aan fysieke dollars. Dit zorgde samen met een internationale reserve van 647,5 miljoen dollar voor koers- en prijsstabiliteit, waardoor de koopkracht relatief gewaarborgd bleef. De werkloosheid was toen nog gematigd, met een jaarlijks gemiddelde rond de 7 procent.
Vanaf 2020 trad echter een periode van sterke economische ontregeling in, deels door politieke wisselingen, mondiale onzekerheden en structurele problemen. De inflatie schoot in de jaren daarna spectaculair omhoog: van circa 4,4 procent in 2019 tot extreem hoge niveaus, zoals bijna 35 procent in 2020 en zelfs ruim 59 procent in 2021. Pas sinds 2023 is de inflatie gestaag afgenomen, met een recente daling tot ongeveer 5,8 procent in maart 2025, een resultaat van gericht financieel en monetair beleid.
Door de inflatie en de economische schokken nam de brede geldhoeveelheid (M2) explosief toe: van 11 miljard SRD in juni 2020 naar ongeveer 34 miljard SRD in mei 2025, een drievoudige toename binnen vijf jaar. Bankbiljetten in omloop groeiden zelfs van 2 miljard tot 10 miljard SRD, wat aangeeft dat meer contant geld in omloop is, mede vanwege een verminderd vertrouwen in het banksysteem en de roep om liquiditeit bij burgers en bedrijven.
De arbeidsmarkt werd zwaar getroffen. De werkloosheid, die in 2019 relatief laag en stabiel was, nam fors toe. In 2022 werd de totale werkloosheid geschat op bijna 10 procent en zal naar verwachting rond de 12 procent liggen in 2024. De jeugdwerkloosheid verdubbelde in deze periode en bedroeg in 2022 al 30 procent, met vrouwelijke jongeren die zelfs tot 45 procent werkloosheid bereikten. Door het verlies van formele banen groeide de informele economie sterk, naar schatting 75 procent van de werkzame bevolking, wat wijst op grote economische kwetsbaarheid en onzekerheid.
De overheidsschuld groeide dermate dat de binnenlandse schuld meer dan verdubbelde van circa 13 miljard SRD in 2020 tot 30 miljard in 2025. Ook de buitenlandse schuld steeg van 2,1 miljard naar 2,9 miljard US dollar. Deze stijgende schuldenlast weerspiegelt het financieren van grote begrotingstekorten en liquiditeitsproblemen, ondanks pogingen tot herstel en economische stabilisatie.
De economische groei lag vanaf 2021 weer iets hoger, rond 2,4 tot 2,5 procent per jaar volgens internationale prognoses, maar de effecten van de jarenlange inflatie en werkloosheid dempen de welvaartswinst aanzienlijk.
Deze ontwikkelingen hebben een directe impact op de koopkracht van de Surinaamse bevolking. Zo is de waarde van de SRD sinds 2019 aanzienlijk gedaald, waardoor basissalarissen en minima in reële termen veel minder waard zijn geworden. Met stijgende prijzen en toenemende werkloosheid ervaren veel gezinnen economische druk en onzekerheid.
Samenvattend is de Surinaamse economie na een periode van relatieve stabiliteit in 2019 vanaf 2020 geconfronteerd met ernstige uitdagingen op het gebied van inflatie, werkloosheid, monetaire expansie en schulden. Het beleid sinds 2023 lijkt enige verlichting te brengen met lagere inflatie en stabilisatie, maar de sociale en economische gevolgen blijven voelbaar. Het herstel van vertrouwen, het terugdringen van werkloosheid en het beheersen van de schuldenlast zijn cruciale opgaven voor de komende jaren.
Deze feitelijke en gedetailleerde beschrijving is gebaseerd op rapportages van de Centrale Bank van Suriname, het Algemeen Bureau voor de Statistiek, het IMF, en recente overheidsdocumenten, en geeft een helder beeld van de situatie die vele Surinamers dagelijks ervaren.
Bron: Statistieken - Centrale Bank van Suriname https://www3.cbvs.sr/20-statistieken
Consumenten prijs indexcijfers en Inflatie https://statistics-suriname.org/consumenten-prijs-indexcijfers-en-inflatie/Macro economische statistieken CBVS www.cbvs.sr
IMF ARTICLE IV 2019 /2024 www.imf.org
SDMO
Financieel jaarplan 2020-2025 www.gov.sr