PARAMARIBO – Boze burgers, lange wachttijden en miscommunicatie teisteren de stemdag. Meerdere organisaties, waaronder het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB), spreken hun misnoegen uit over het verloop van de stemming.
“Het verkiezingsproces is verre van goed verlopen. Er zijn zoveel hiaten en oponthoud geweest, en het ministerie van Binnenlandse Zaken (BIZA) of het Centraal Hoofdstembureau (CHS) had eerder moeten ingrijpen zodat alles veel vlotter kon verlopen,” zegt Samseerali Sheikh-Alibaks, voorzitter van het OKB.
“Ik kreeg meldingen dat mensen drie uur in de rij hebben gestaan. Of dat overdreven is, weet ik niet, maar het is zeker dat het veel te traag is gegaan. Die traagheid lijkt onder meer veroorzaakt doordat stembureauleden onnodig veel tijd besteedden aan het uitleggen van het stemproces. Dat is niet hun taak. De verantwoordelijkheid voor voorlichting lag bij de politieke partijen en Binnenlandse Zaken,” klinkt het scherp. “We hebben wekenlang voorlichtingscampagnes gehad. Het is onacceptabel dat stembureaus daar tijd aan hebben verspild.”
Een ernstig probleem zijn de meldingen dat mensen zijn weggestuurd omdat zij hun oproepingskaart niet konden tonen. “Dat is onwettig,” aldus het OKB. “Als iemand op de kiezerslijst voorkomt, moet een blanco kaart worden uitgeschreven. Punt.” Ook gemachtigden zijn geweigerd als zij niet de ID van de volmachtgever konden tonen – iets wat volgens de regels helemaal niet verplicht is.
Het functioneren van de hoofdstembureaus en het CHS laat te wensen over. Veel toezichthouders klagen over de onbereikbaarheid van deze instanties. “Ze nemen niet op, of verwijzen naar mensen die niets mogen beslissen. Het vertrouwen in het CHS als centraal orgaan wankelt,” zegt de OKB-voorzitter.
CHS-ondervoorzitter Wendy Jap-A-Joe zegt dat zij zich niet herkent in de kritiek van de OKB-voorzitter. “Er is helemaal niets aan de hand. In de ochtenduren, na de opening van de stembureaus, waren er inderdaad enkele issues, maar die zijn zo snel als mogelijk opgelost. Voor de rest van de dag is de stemming vlot verlopen,” stelt zij. Ook Nasier Eskak, directeur van Binnenlandse Zaken (BIZA), beaamt dat alle gemelde misstanden zijn opgelost. “Wij hebben rapportages ontvangen uit het hele land, en nergens is er reden tot paniek of zaken die niet zijn aangepakt,” zegt hij.
“Dit stemproces kraakt in zijn voegen,” vat een waarnemer samen. “Als we zo doorgaan, ondermijnen we het vertrouwen in de democratie zelf.”